Bizden Haberler
KORANA VİRÜS - İŞVEREN -İŞÇİ NE YAPSIN?
Korona virüs – İşe- personele yansımaları.
Kısa çalışma ödeneği kime yarar ve nedir? İŞKUR 4 bin 380 TL maaş ödüyor
ÖZET:
Gerek Corona virüsü (COVID-19) vakalarının küresel ekonomide ve çalışma hayatında yarattığı aksamalardan, gerek genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik koşulu aranmaksızın işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması hallerinde, işyerinde üç ayı aşmamak üzere (Cumhurbaşkanı kararı ile 6 aya kadar uzatılabilir.) sigortalılara çalışamadıkları dönem için kısa çalışma ödeneği ödenebilir
Bu tedbir paketi içinde en dikkat çekici olan kısa çalışma ödeneği oldu. Peki nedir bu kısa çalışma ödeneği, kimler alabiliyor, İŞKUR'a başvurmak için neler gerekiyor?
Koronavirüs sebebiyle işyerini kapatmak zorunda kalanların derdine deva olacak olan kısa çalışma ödeneği hakkında bu ödenekle işveren çalışanlarını eve gönderebiliyor ve 3 ay maaşını devlet ödüyor. Peki şartları neler, kısa çalışma ödeneği maaşı ne kadar?
KISA ÇALIŞMA NEDİR?
Cevap -Bu iş hukukumuzda düzenlenmiştir buna dair yönetmelik vardır. Kısa çalışma ödeneği şu anda devreye girebilir. İşsizlik sigortasını bu dönemde 'kısa çalışma ödeneği' olarak işletmelere kullandırmak bu dönemde en doğru yöntem olacaktır. Peki kısa çalışma nedir? Kısa çalışma zorlayıcı nedenlerin varlığı ve işletmelerin küçülmek durumunda kalmaları halinde işçilerin iş sözleşmelerini feshetmek yerine çalışma sürelerini azaltarak üretimi kısmaları, veya faaliyetlerini geçici süreyle tamamen durdurmaları anlamına geliyor.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ NE KADAR SÜREYLE ÖDENİYOR?
Cevap -Faaliyetlerin azaltılmasında şöyle bir koşul var; normal haftalık çalışma süresini 3'te bir oranında azaltırlarsa kısa çalışmaya geçebilirler. Kısa çalışmaya geçtikten sonra da kısa çalışma ödeneği için işyerleri İŞKUR'a talepte bulunmak durumundadır.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan koronavirüs için de bu kısa çalışma ödeneğinin kullanılacağını açıkladı. Ödenek 3 ay veriliyor
KISA ÇALIŞMA ÜCRETİ BAŞVURU NASIL VE NEREYE YAPILIR?
Cevap -Diyelim ki faaliyeti tamamen durdurdunuz. 50 kişilik bir firmasınız. Bütün işçileri eve gönderdiniz. O çalışanların isimleri ile birlikte hangi sürelerde çalışmayacaklarını bir tablo ekli formatta hazırlayın, bir de İŞKUR'un formatı var onu doldurarak talepte bulunun. Eğer bu talebiniz kabul edilirse kısa çalışma ödeneğine kavuşursunuz. Bu dönemde siz ücret ödemezsiniz, ücret işsizlik sigortası fonundan çalıştırmadığınız bu kişilere 3 ay müddetince ödenir. Ama bunun bir takım koşulları var. Siz başvurduktan sonra İŞKUR müfettişleri görevlendirir. İşyerinde müfettiş gerçekten işverenin söylediği gibi faaliyet tamamen durmuş mu bunu raporla
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ NE KADAR? KAÇ LİRA MAAŞ VERİLİYOR?
Cevap -Kısa çalışma ödeneğinin miktarı kişinin son 1 yıldaki brüt ortalama kazancının ay başına düşen miktarının yüzde 60'sıdır. Bu rakam brüt asgari ücretin yüzde 60'ını geçemez. 2020 yılı için en yüksek kısa çalışma ödeneği 4 bin 380 lira en düşük kısa çalışma ödeneği 1752 liradır. Kimler bundan faydalanabilir? İşsizlik sigortasından işsizlik ödeneği almayı hak edenler faydalanabilir. Yani son 3 yıl içinde 600 gün sigorta primi ödenmişse ve son 120 günde bir işyerinde hizmet akdine bağlı olarak bulunuyorsa bu işçiler için işverenler kısa çalışma ödeneği talebinde bulunabilirler.
KORONAVİRÜS SEBEBİYLE İŞYERİ KAPANINCA ÇALIŞAN TAZMİNAT ALABİLİR Mİ? İŞVEREN MAAŞ VERME ZORUNDA MI?
Cevap : Bu bir mücbir (zorunlu) sebeptir. İş kanunumuz bunu düzenlemiştir. Böyle bir zorunlu durumun ortaya çıkması söz konusu olduğunda işyeri faaliyetini durdurduğunda çalışanlarının ilk hafta ücretinin yarısını vermek durumundadır. Birinci haftadan sonra işverenin ödeme yükümlülüğü ortadan kalkar. Böyle bir durumda çalışanlar ilk hafta ücretinin yarısını aldıktan sonra isterlerse kendileri sözleşmelerini feshedebilir ve kıdem tazminatını alabilirler. Bunu yaparlarsa sadece ihbar tazminatlarını alamazlar. İşveren de bu durumda çalışanlarının sözleşmesini feshetme hakkına sahiptir. Ancak kıdem tazminatına ek olarak ihbar tazminatını ödemek durumundadır.
KORONAVİRÜS SEBEBİYLE ŞİRKETLER EVDEN ÇALIŞTIRABİLİR Mİ? YASAL YÜKÜMLÜLÜKLERİ NELER?
Cevap : Dava yükünden şu aşamada korkmamak lazım. Bu sadece bir işletmeye has bir durum değil. Küresel ölçekte bir durum. Evden çalışma yapılırken işyeri kendini garantiye almak için ek protokoller imzalatılabilir. Evden çalıştırırken çalışanlarınıza karşı gerekli materyalleri verme hükümlülüğünüz doğar. Kişinin evinde internet yoksa internet bağlantısı ya da bunun masraflarının karşılanması ya da bilgisayarının alınması gibi hususlar devreye girer. Evden ya da uzaktan çalışma yapıldığında çalışanın ücreti tam ve eksiksiz ödenmek zorundadır.
KORONAVİRÜS SEBEİYLE ÇALIŞMA SÜRESİ KISALTIP SONRAKİ SÜREÇTE TELAFİ YAPTIRABİLİR Mİ?
Cevap -Bu durumda işverenler bu salgın geçtikten sonra telafi çalışması yaptırabilirler. Bu kanunla düzenlenmiştir. Eksik süreyle çalışanlar bu olayın bitiminden itibaren 2 ay içinde telafi edebiliriniz. Burada dikkat etmek lazım. Bu telafi çalışması 11 saati geçemez. Biz şu süreçte işletmelerin daha az süreyle çalıştırsınlar, devlet 2 ay ile kısıtlamayıp yıl sonuna kadar telafiye izin versi
İŞVEREN ÇALIŞANI YILLIK İZNE ÇIKMAYA ZORLAYABİLİR Mİ?
Cevap - Bu durumu atlatabilmek için işverenlerin ilk başvuracakları yöntem yıllık ücretli izinlerin kullandırılmasıdır. Bu işverenin hakkı kapsamında değerlendirilir. İşveren yıllık izne çıkacaksın deyince çalışanın söz söyleme hakkı yoktur. Hatta avans izin bile kullandırılabilir. 1 yıllık süreyi doldurmamış ya da kullandıkları için izinleri olmayanlara avans izin verilebilir. Burada önemli nokta ücretlerinin ödenmesidir. Şu süreçte benim tavsiye ettiğim yöntem budur.
KORONAVİRÜS SEBEBİYLE İŞVERENİN ÇALIŞANI ÜCRETSİZ İZNE ÇIKARMA HAKKI VAR MI?
Cevap -Ücretsiz izin ancak işverenin ve çalışanın anlaşması ve çalışanın bunu yazılı bir şekilde onaylaması durumunda geçerli olacaktır. İşveren 'ücretsiz izne çıkarıyorum" derse çalışan bunu kabul etmeme hakkına sahiptir. Bunu tavsiye etmem. Ancak çalışanla işverenin anlaşması durumunda ücretsiz izin söz konusu olabilir.
SMMM
Tamer KÖROĞLU